Pars defekti, omurganın arka bölümündeki bir kemiğin zayıflaması veya kırılması sonucu gelişen bir durumdur. Özellikle aktif çocuklarda ve sporcularda görülen bu problem, bel ağrısına neden olabilir. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir.

Pars Defekti Nedir?

Pars defekti, omurganın arka bölümünde yer alan ve "pars interartikülaris" olarak adlandırılan kemik yapının zayıflaması veya kırılması sonucu gelişen bir durumdur. Pars bölgesi, omurgadaki iki omurun arka tarafını birleştiren faset eklemi ile lamina denilen yapılar arasında yer alır. Bu bölge doğuştan zayıf olabilir veya tekrarlayan travmalar nedeniyle zamanla kırık oluşabilir.

Özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde, belin geriye doğru esnetildiği sporlarla uğraşan çocuklarda (jimnastik, futbol, ​​basketbol, güreş, tenis gibi) pars defekti riski artar. Kırık oluştuğunda ve iyileşme gerçekleşmediğinde, bu duruma pars defekti adı verilir.

Pars Defekti Kimlerde Görülür?

Pars defekti, en sık ergenlik öncesi ve ergenlik başlangıç dönemindeki çocuklarda tespit edilir. Ancak daha küçük çocuklarda veya erişkin yaşlara kadar fark edilmeyen vakalar da görülebilir.

• Bel bölgesine yoğun yük binen sporlarla uğraşan çocuklar
• Doğumsal kemik yapısı zayıf olan bireyler
• Genetik yatkınlığı olanlar
• Omurga üzerinde tekrarlayan stres yaratan aktivitelerde bulunanlar

Pars Defektinin Belirtileri Nelerdir?

Pars defektinin en sık görülen belirtisi bel ağrısıdır. Çocuklar ve ergenler, özellikle spor veya fiziksel aktivite sonrası bel bölgesinde ağrı hissedebilir. Ağrı başlangıçta hafif olsa da zamanla şiddetlenebilir ve dinlenme ile geçmeyebilir. Özellikle gövdenin geriye doğru bükülmesiyle ağrının artması tipiktir.

Diğer belirtiler şunlardır:

• Uzun süre ayakta durmada zorluk
• Bel bölgesinde sertlik ve hareket kısıtlılığı
• Dinlenmeye rağmen geçmeyen bel ağrısı
• Bacaklara yayılan ağrı

Pars Defektinin Tanısı Nasıl Konulur?

Pars defektinin kesin tanısı için görüntüleme yöntemleri kullanılır. Öncelikle Manyetik Rezonans (MR) görüntüleme tercih edilir. MR, çocuğun gereksiz radyasyona maruz kalmasını önlemek için ilk aşamada kullanılır.

Bilgisayarlı Tomografi (BT), kırığın yerini ve boyutunu net bir şekilde göstererek cerrahi planlamaya yardımcı olur.

• MR: Omurganın detaylı yapısını gösterir, diğer olası nedenleri ekarte eder.
• BT: Defektin büyüklüğünü, yerini ve kemiğin yapısını netleştirir.

Pars Defektinin Tedavisi

Tedavi, kırığın yeni mi (akut) yoksa uzun süredir var olan (kronik) bir durum mu olduğuna göre değişir.

Ameliyatsız Tedavi Seçenekleri

• Aktivite kısıtlaması ve spor ara verilmesi
• Karın ve bel kaslarını güçlendirici egzersizler
• Kısa süreli ağrı kesici ve anti-enflamatuar ilaçlar
• Gerekli durumlarda geçici korse kullanımı

Bu yöntemlere rağmen ağrı geçmiyorsa veya kırık büyükse cerrahi müdahale gündeme gelir.

Pars Defektinde Cerrahi Tedavi

Çift taraflı büyük defektler, birden fazla omurun etkilendiği durumlar ya da spora engel olacak düzeyde ağrı yaşayan hastalarda cerrahi tedavi gerekebilir.

Pars Defekt Cerrahisi Nasıl Yapılır?

Cerrahi tedavide temel amaç, kırık bölgesini onarmak ve omurganın hareketliliğini koruyarak stabilizasyon sağlamaktır.

• Omurganın hareketliliğini koruma: Cerrahi teknik, omurganın doğal hareket kabiliyetini etkilemeyecek şekilde seçilir.
• Parsın yeniden canlandırılması: Hasarlı doku temizlenerek kemiğin iyileşmesi desteklenir.
• Kemik grefti ile destekleme: Hastanın leğen kemiğinden alınan doku ile defektli bölge doldurulur.
• Pedikül vida ve hook kullanımı: Omur pedikülüne vida yerleştirilir, laminar hook veya rod ile desteklenir.

Cerrahi Sonrası İyileşme Süreci

• İlk 2 hafta: Dinlenme, hafif yürüyüş
• 1. ay: Günlük aktivitelere dönüş, hafif egzersiz
• 3. ay: Spor aktivitelerine kademeli dönüş
• 6. ay ve sonrası: Tam iyileşme, tam sportif dönüş

Pars Defekti Erken Tanı ve Doğru Tedavi ile Kontrol Altına Alınabilir

• Erken tanı: Ameliyatsız tedavi ile başarılı sonuçlar alınabilir.
• Gerektiğinde cerrahi: Minimal invaziv tekniklerle hareket açıklığı korunur.
• Rehabilitasyon: İyileşmede büyük önem taşır.

Unutmayın: Çocuğunuzda tekrarlayan bel ağrısı varsa, pars defekti açısından değerlendirilmesi önemlidir.